Trojaans Turfschip van Breda (Trojan Peatboat) - Oil on wood © 2003 - 46 x 56 cm.

De list met het Turfschip van Breda is een van de bekendste voorvallen uit de Tachtigjarige Oorlog. Het leidde tot de inname van Breda op 4 maart 1590 en was niet alleen een militaire, maar vooral ook een morele overwinning voor de troepen van Maurits van Nassau, de latere prins van Oranje. In februari 1590 werd Maurits benaderd door de schipper Adriaen van Bergen uit Leur. Hij had een plan om de stad in te nemen: als schipper vervoerde hij regelmatig turf naar het Kasteel van Breda, waar de Spaanse troepen gelegerd waren. Omdat hij zo vaak kwam, werd zijn schip niet meer gecontroleerd. Hij zou op deze manier een leger het kasteel binnen kunnen smokkelen. Dit naar het idee van het Paard van Troje. Het paard en de oorlog In de oudheid beschouwden veel Grieken de ontvoering van Helena als een historische gebeurtenis die de aanleiding was van de Trojaanse Oorlog. Deze oorlog – als die al heeft plaatsgevonden – wordt gesitueerd in de 13de of 12de eeuw v.Chr. Men neemt aan dat economische belangen in dat geval een belangrijk oorlogsmotief hebben gevormd. De Griekse bondgenoten kwamen volgens de mythologische overlevering met hun uitrustingen en hun schepen samen in Aulis. Het betrof 47 Griekse leiders, die een totaal van 1202 schepen met zich mee brachten. Odysseus nam vanuit Ithaka deel met twaalf schepen. Het Trojaanse paard is een van de beroemdste oorlogslisten, bedacht door de held Odysseus en vervaardigd door Epeius, met hulp van Athene. Achilles’ ‘wrok’ en een gedeelte van de strijd om Troje zijn te lezen in de Ilias die wordt toegeschreven aan de dichter Homerus. In zijn epos wordt het Trojaanse paard bijna niet besproken. Een beroemde, uitvoerige versie is die van Vergilius in het tweede boek van zijn Aeneis. In vroegere eeuwen en vooral in de middeleeuwen werden echter De geschiedenis van de verwoesting van Troje van Dares de Phrygiër en het Dagboek van de Trojaanse oorlog van Dictys de Kretenzer als belangrijke bronnen beschouwd, omdat ze – ten onrechte – voor ooggetuigenverslagen werden gehouden. De oudst bekende afbeelding van het Trojaanse paard werd in 1961 gevonden op het Griekse eiland Mykonos: een schildering op de zogenaamde Pithos van Mykonos. Hierop is mijn sculptuur geďnspireerd. De Mykonische pithos uit de archaďsche periode (2de kwart 7de eeuw v.Chr.) is voor het eiland een belangrijk artefact dat momenteel is gehuisvest in het Archeologisch Museum aldaar. De afbeelding op de pithos verbindt het verhaal van de Trojaanse Oorlog met Mykonos. Het is opvallend dat de soldaten openlijk zichtbaar zijn afgebeeld achter openingen in het paard, waarmee deze voorstelling het mythologische verhaal van een list of geheime, gecamoufleerde operatie lijkt tegen te spreken. Het lijkt een praktische overweging van de kunstenaar, om de inzittenden op deze manier toch af te kunnen beelden. De pithos geeft een unieke kijk in belevingswereld van de kunstenaar en zijn tijd door de krijgers zichtbaar in de klei af te beelden. De kijker wordt deelgenoot en direct betrokken bij de list door deze 'exploded view' of opengewerkte weergave. Het antieke voorbeeld was uitgangspunt voor deze hedendaagse driedimensionale versie, zodanig dat de overeenkomsten duidelijk zijn waar te nemen. Het Trojaanse Paard staat op het dek van het schip welke is voorzien van een motief van oogtegels die destijds ook in het Kasteel van Breda lagen waardoor beide listen nog eens extra worden samengevoegd. In de oudheid werden Griekse schepen vaak aan weerszijde van de boeg voorzien van een afschrikwekkend of alziend oog. Ook dit thema is doorgevoerd in het schip. Materiaal : Brons Lengte : 95 cm. Breedte : 30 cm. Hoogte : 75 cm. Het mozaďek van de in elkaar grijpende oogtegels. - De kleur geel (De zon) en het oog op de oogtegels : Het oog in de tegels is afkomstig van het 'Oog van Ra' met de oorspronkelijke naam 'Oog van Horus'. Het alziend Oog van Ra symboliseerde in de mythologie van het Oude Egypte de vrouwelijke zon. De god Horus als god van het koningschap en zonnegod werd ook populair in de Griekse wereld. - De kleur blauw van de oogtegels (De zee): Samen met Apollo bouwde Poseidon voor Laomedon de muren van Troje; toen deze de overeengekomen beloning weigerde te geven, zond Poseidon een zeemonster, dat het hele land verwoestte. Tijdens de trojaanse oorlog was hij de verklaarde vijand van Troje, en nadien vervolgde hij Odysseus, omdat deze Polyphemus had gedood. De list met het paard van Troje is direct te herleiden naar het begrip Camouflage of verhulling. Het zodanig toepassen van kleur, tekening en vorm dat een normalerwijs zichtbaar object tegen zijn achtergrond verdwijnt of moeilijker wordt herkend. Er is bij camouflage dus sprake van gezichtsbedrog. Ook dazzle painting heb ik toegepast in mijn serie schilderijen en sculpturen over dit onderwerp".